De grote stroom mails van bekende en onbekende afzenders in de afgelopen weken gaat steeds meer over ‘na de crisis’. Er spreekt een verlangen uit naar ‘het nieuwe normaal’; uit de crisismodus en weer een leven dat min of meer lijkt op het ritme van voor de crisis. Dat verlangen gaat waarschijnlijk maar ten dele worden vervuld. Een deel van de uit nood geboren innovaties die tijdens de crisis zijn ontstaan, zullen in gewijzigde of ongewijzigde vorm onderdeel worden van het nieuwe normaal. De gewijzigde verhouding tussen interactie via het beeldscherm en rechtstreekste interactie bij de koffie-automaat, op de werkvloer of aan de vergadertafel zal voor een deel blijven.
Zekerheid in een context van grote onzekerheid
In veel organisaties begint in de komende weken het planning- en begrotingsproces voor 2021; de schade wordt opgemaakt en de aanpak wordt bezien. Die cyclus start dit jaar in de wetenschap dat de samenleving in een maatschappelijk 150 centimeterpatroon en in een economische recessie verder gaat. Dit zijn zekerheden in een context van grote onzekerheid.
We duiken vanuit een maatschappelijke context met onbegrensde mogelijkheden een samenleving vol nieuwe beperkingen in. En gaan van een economisch groeiperspectief naar een pijlsnelle krimp. De vraag is vooral hoe de krimp wordt omgebogen in een nieuw perspectief. De vraag is hoe je in deze tijd plannen voor het komende jaar maakt? Hoe je een begrotingsprognose maakt?
Social profit
In de afgelopen periode hebben we in het GovernanceLab van TIAS, samen met WHISE intensief gewerkt aan het toepasbaar maken van het begrip ‘social profit’: wat zijn de maatschappelijke opbrengsten van interventies in het sociale domein. Of: hoe brengen we met elkaar de maatschappelijke opbrengsten van interventies in het sociale domein in beeld?
De decentralisaties in het sociaal domein hebben in eerste instantie weinig met social profit te maken gehad. Vooral grote zorgen over kosten en kostenoverschrijdingen stonden centraal.
Inmiddels is de greep op uitgaven op de meeste plaatsen wel tot stand gebracht. Er komt weer ruimte om na te denken over ‘de bedoeling’ in het sociale domein. Niemand kon bedenken dat die ruimte ook gevuld moet worden door het nadenken over een nieuwe werkelijkheid, over het nieuwe normaal.
Recessie als perspectief
Het perspectief van een recessie is een reden om goed te letten op de beschikbare middelen. Het is ook een goede reden om van tevoren zorgvuldig na te denken over de social profit die je wilt realiseren.
Wat wordt de waarde-propositie in het sociale domein, welke winst of waarde wordt beoogd en hoe zorg je ervoor dat in de gemeentelijke bedrijfsvoering aan deze bedoelingen uitvoering wordt gegeven? Hoe zorg je ervoor dat binnen de eigen organisatie en in organisaties waar de gemeente vertrouwen in stelt (allianties, contractpartners) dit gebeurt volgens ‘de bedoeling’.
De gewijzigde context is onderdeel van het nieuwe normaal. De bedoeling van het gemeentelijke beleid zal in essentie niet verschillen van de bedoeling voor de crisis, en is daarmee eveneens onderdeel van het nieuwe normaal.
Social profit als het Esperanto in het sociale domein
De social profit benadering is een methode die werkt als Esperanto; ‘een politiek neutrale taal om mensen vanuit verschillende culturen en functies met elkaar te laten communiceren.
Wanneer ‘de mensen waarvoor het bedoeld is’, beleidsmakers, bedrijfsvoerders, professionals en financieel deskundigen elkaar onvoldoende begrijpen dan is een vertaalmachine nodig. Een middel om acties en beleid, middelen en bedoelingen met elkaar te verbinden. Om sociale winst en waarde te realiseren voor een nieuwe normale en waardevolle toekomst.
Een idealistisch klinkend doel met een praktisch instrumentarium.